Tom Van Goey en Wim De Schutter terug uit Oekraïne

Oekraïners stellen barricades op om de opmars van de Russen tegen te houden

Stabroekenaar Tom Van Goey verblijft afwisselend in Stabroek en Oekraïne. Op zijn landbouwbedrijf Granex stelt hij in Tsjerkasy negentig werknemers te werk. Tsjerkasy ligt in het midden van Oekraïne en teelt aardappelen en graan. Goed voor 30.000 ton aan gewassen per jaar. 

Een andere Stabroekenaar Wim De Schutter woont normaal voltijds in Oekraïne, maar bij toeval omdat hij zijn Belgisch paspoort in orde moest brengen, keerde hij vorige dinsdag terug naar ons land. Net op tijd. Wim kon nog inchecken ’s avonds, terwijl de daarop volgende ochtend de eerste bommen op de vlieghavens vielen. 

Ondertussen zijn Tom Van Goey samen met de vrouw, de dochter, de schoonmoeder en de schoonzus en 2 nichtjes van Wim na een tocht van 3,5 dagen veilig in Stabroek aangekomen met de auto. We hadden een gesprek met Tom Van Goey.

Tom Van Goey: “Het feit dat de Russen Oekraïne binnenvallen heeft ons toch verbaasd. Het zat er wel aan te komen, maar iedereen hoopte nog dat er via diplomatieke weg een oplossing zou worden gevonden. Donderdagmorgen waren al mijn mensen op het bedrijf, maar rond de middag zei ik tegen degene die er nog waren om thuis de nodige voorbereidingen te treffen. De afspraak was dat ze er maandag (28 februari) zouden terug staan, hetgeen ook zo was.”

Die donderdag kreeg ik om 5 uur ’s morgens telefoon van een vriend, een journalist van een lokale krant. Zijn boodschap was kort en duidelijk: Ze zijn binnengevallen, het is oorlog. Bedankt voor alles maar maak dat je wegkomt. Ik was dat eerst niet van plan, maar uiteindelijk besloot ik om die raad toch op te volgen.

Nu volgen Tom en Wim het reilen en zeilen van het bedrijf online. Er hangen meer dan dertig camera’s, dus we kunnen volgen. Oekraïners zijn harde werkers en weten wat doorzettingsvermogen is. Omdat ons bedrijf in centraal Oekraïne ligt, is het voorlopig nog relatief kalm. Toch is de oorlog nabij, want ook deze regio wordt door de Russen al gebombardeerd. Ik denk dat het vooral de bedoeling is van de Russische agressor om ook de mensen hier angst aan te jagen. Maar dat is naast de standvastigheid van de Oekraïners gerekend.  Veel van mijn werknemers helpen nu bij het aanleggen van wegversperringen en het graven van loopgrachten. We blijven aardappelen afzakken die naar de lokale supermarkten gaan, hier en daar wat naar het Oekraïense leger. We helpen waar we kunnen.

“Ons bedrijf bewerkt ongeveer 3000 hectare die wij pachten bij ongeveer 1500 mensen. Grond werd tijdens het communistisch regime afgepakt en gecollectiviseerd tot kolchozen. Veel van onze oudere verpachters weten nog precies aan te duiden waar hun stukje grond lag voor de collectivisering 90 jaar geleden. Ik en Wim wonen in de stad Cherkassy op de Linkeroever van de Djnepr, het bedrijf ligt 30km verder aan de andere kant van de rivier. Toen ik de dag van de inval naar het bedrijf reed, was er sprake dat de brug over de Djnepr opgeblazen kon worden, zo ben ik 230 km omgereden tot aan een andere brug om terug thuis in Cherkassy aan te komen. Dit duurde toch een 7 tal uur. Aangekomen besloten we om toch naar België af te reizen de volgende morgen”

“Omdat Wim al was vertrokken om zijn Belgisch paspoort in orde te brengen reed ik en Wim zijn vrouw met 2 auto’s achter elkaar. We hadden ook extra jerrycans diesel en benzine bij ons. Onderweg pikte Ben Schuitert een bevriende Nederlander aan, zodat we in colonne via dorpjes en kleine wegen in de richting van Hongarije reden. Oekraïne telt een honderdtal buitenlandse boeren,  via onze gemeenschappelijke ‘international farmers whatsapp groep’ stonden we in contact en vonden we een kleine (snelle) grensovergang met Hongarije.

Waar het mogelijk was, werd getankt. Niet evident, want vele benzinestations stonden droog. “In een lokale winkel kochten we de laatste grote flessen gedestilleerd water, goten ze leeg en vulden ze met brandstof. Uiteindelijk bereikten we Hongarije en via Beieren ging het richting België.” De tocht duurde ruim 84 uur. Aan de grenzen was het urenlang aanschuiven. “De controle duurde veel te lang, maar dit lijkt zich gelukkig al gebeterd te hebben.”

Tom en Wim hopen zo vlug mogelijk te kunnen terugkeren naar Oekraïne, waar het bedrijf dit jaar zijn twintigste verjaardag viert. “Het is momenteel nog afwachten. Maar het voorjaar komt eraan en dan moet worden ingezaaid en geplant. Of dat zal kunnen? Niemand weet het op dit moment. 

Momenteel maken we ons nuttig door goederen te verzamelen. Aanstaande maandag zouden we een eerste truck moeten laden met hulpgoederen. De gemeente Stabroek maar ook supermarkten en apothekers helpen ons aan goederen te komen.