Tijdens zijn uiteenzetting op 1 november in het gemeentehuis van Zandvliet, vertelde Hugo Vermeiren dat Nicasius De Keyser het van talentvolle boerenzoon bracht tot gevierd kunstschilder, leraar en directeur aan de Antwerpse Academie. En dat hij in zijn leven meer dan 400 prachtige schilderijen maakte, zowel historisch taferelen als portretten van edelen, koningen in binnen- en buitenland.
‘Hij weigerde zelfs aangesteld te worden als vaste hofschilder van de Russische tsaar e.a. Europese vorsten, maar ging er wel logeren om hun families op doek te schilderen. Nicasius De Keyser wordt in de literatuur zeker niet onterecht Zandvliets beroemdste zoon genoemd.
In het gemeentehuis en de kerk
Hugo had het ook over zijn werken die in het gemeentehuis van Zandvliet aanwezig zijn. Het doek “ Keizer Karel bevrijdt de Christenslaven in Tunis “ schilderde hij in 1872, in het jaar dat zijn grote schilderingen in het Museum van Schone Kunsten af waren.
Op 13 mei 1879 stierf zijn echtgenote Belle Telghuys. De winter die daarop volgde bracht hij met zijn dochter Maria in Spanje door. Hij schilderde er het doek “ Bravo torero “.
Op zijn 24-ste had Nicasius zich al geprofileerd als een gewaardeerd kunstschilder. Het overlijden van zijn moeder Maria De Lie in 1863 was de geschikte gelegenheid om een jaar nadien het schilderij “ De graflegging van Christus “, aan de St.-Gertrudiskerk van zijn geboortedorp te schenken. Hugo gaf er een korte toelichting bij in aanwezigheid van districtsschepen voor Cultuur Rudi Sempels en van Dirk Bollens penningmeester van het kerkbestuur (samen met zijn vader Jos Bollens).
Aan het graf.
Bij het graf achter de kerk van Zandvliet merkte Vermeiren eerst en vooral op dat de grafsteen van Hendrik De Keyser en Maria De Lie, ouders van Nicasius, hier na zijn begrafenis vlakbij bijgeplaatst werd.
Nicasius, hij stierf op 16 juni 1887 in zijn woning te Antwerpen.
Zijn dood bracht veel verslagenheid en droefheid teweeg in de kunstenaarswereld. Burgemeester Leopold De Wael maakte zijn overlijden met een openbare mededeling bekend. Op het Antwerps stadhuis en op de toren van de kathedraal werd de vlag halfstok gehesen en de grote klok werd driemaal daags geluid.
In de lijkstoet werd het baarkleed vastgehouden door burgemeester De Wael, graaf August Le Grelle, historicus en schrijver Henri Hymans en kunstschilder Juliaan De Vriend. Militairen vormden een erehaag tot aan de St.-Laurentiuskerk, die veel te klein was om het aantal aanwezigen binnen te laten. Soldaten van het 5de Linieregiment vuurden afscheidsschoten af. 20.000 mensen kwam de afgestorvene groeten. De Antwerpse leien en de straten naar zijn woonst zagen zwart van het volk. Toen de lijkstoet naar Zandvliet trok stond een massa mensen en schoolkinderen langs de straten.
Dat Nicasius hier te Zandvliet in de schaduw van de kerk en op amper driehonderd meter van zijn geboortehuis begraven werd, was natuurlijk zijn keuze.
Hij wilde geen redevoeringen aan zijn graf, niettegenstaande dit op zijn niveau gebruikelijk was en hijzelf in leven dit voor anderen meermaals gedaan had. (sdl)
foto: Bij het graf van De Keyser vertelt Hugo Vermeiren over leven en dood van de grote kunstenaar
