De Groene Tornado’s tijdelijk aan het werk aan de zandwand
HAVEN/HOEVENEN/LILLO – De oeverzwaluw is onze kleinste zwaluwsoort: hij weegt gemiddeld slechts 14 gram en heeft een lengte van 12-13 cm. Zijn kleur is bovenaan dofbruin, onderaan wit met een brede, bruine borstband. Hij heeft een zwak gevorkte staart en verder de typische zwaluwkenmerken: grote mondholte, een kleine snavel en kleine pootjes.
Zoals alle zwaluwen vangt hij in de lucht vliegende insecten langs het water. Deze bedreigde zwaluwsoort komt veel voor in het havengebied, waar hij komt broeden in tijdelijke zandwanden. Daarin graaft hij zelf een broedgang, wat erg uniek is voor een vogelsoort. Hij leeft in kolonies en graaft horizontale broedgangen tussen 40 cm en 150 cm diep in de wand. Hij heeft liefst lemig zand om zijn holen in uit te graven, dit is niet te hard en toch ook niet te onstabiel.
Foto: Pascal De Munck
Bij aankomst in april zoekt hij eerst op plaatsen waar hij het vorige jaar ook gebroed heeft. De vogels broeden dan ook zo goed als ieder jaar in de zanddepot naast de A12, waar dit type habitat nog volop beschikbaar is. De zandwanden vervangen de steile wanden van rivieroevers waar ze traditioneel broeden. Ieder broedseizoen schommelt het aantal broedparen, met 2019 als topjaar met maar liefst 468 nesten! Vorig jaar waren er op het zanddepot nog (maar) 44 nesten, wellicht het gevolg van het koude voorjaar. Via het Soortenbeschermingsprogramma (SBP) Antwerpse Haven en het Individuele SBP voor oeverzwaluwen proberen we de soort een handje te helpen.
Ieder jaar steken de Groene Tornado’s de zandwanden af om hen extra habitat aan te bieden. Het afsteken van wanden is belangrijk omdat de dieren het liefst wanden hebben die mooi recht staan met weinig tot geen begroeiing. Dit jaar wordt gefocust op een aantal zandwanden in het oostelijke deel van de zandstock, omdat daar op dit moment geen afnames van zand gepland zijn en de oeverzwaluwen daar dus ongestoord kunnen broeden. Naast het aanbieden van tijdelijke (zand)wanden, wordt er ook ingezet op meer permanente broedplaatsen. Dit realiseren we door het plaatsen van betonnen wanden met voorgemaakte nestgaten, achteraan aangevuld met fijnkorrelig zand. In de voorbije jaren werden op beide Scheldeoevers een paar van dergelijke wanden geplaatst. De wand op de Binnenweilanden van het Kuifeendcomplex kende meteen succes met rond de 230 getelde nesten! Vorige week werd aan de Potpolder van Lillo al een zandwand op het schiereiland aangepakt, deze week gingen ze aan de slag op de zandstock in de Ettenhovense Polder (Hoevenen).
Beheergroep Groene Tornado’s is een groep vrijwilligers die iedere donderdag en zaterdag actief bezig zijn met het beheer van onze natuurgebieden in de Antwerpse Noordrand: van de Oude Landen in Ekeren tot de Ruige Heide in Zandvliet, de Nolse duinen in Essen en De Kooldries in Brecht. Zij organiseren in onze natuurgebieden het onderhoud van wandelpaden, beheer van hooilanden, heide en rietmoerassen, omvormingsbeheer van onze bossen en zoveel meer.
Inlichtingen: Willy Ibens, voorzitter: willy.ibens@gmail.com, tel. 0475/91.03.16
