Burgemeester Adinda Van Gerven en de schepenen Karina Hans en Bruno Heirman leggen bloemen neer aan het gedenkmonument ter ere van Antoon Van den Weyngaert.
Sint-Mariaburg – In 1973 herdacht Sint-Mariaburg de 75ste verjaardag van haar naamgeving. Mogelijk was er in de middeleeuwen al sprake van bewoning, maar de ontwikkeling van de wijk begint pas in 1893 als de Antwerpse verzekeringsagent Antoon Van den Weyngaert op het toneel verschijnt. De stichter van de wijk overleed 100 jaar geleden en dat werd dinsdag21 oktober herdacht met een hulde aan de obelisk op het pleintje aan de Sint-Antoniuslei-Boskapellei, de plaats waar het allemaal begon.
De Brasschaatse burgemeester brengt hulde aan de stichter van Sint-Mariaburg.
Het zouden de Heren (dames) van Zichem kunnen zijn.
Antoon Van den Weyngaert was een pientere zakenman en een levensgenieter. “Hoe kunnen we die man dan het best herdenken met een eetfestijn en een gezellig samenzijn,” dacht Charlotte Aerts, hoofd van het Dienstencentrum Antverpia. Prominenten, uitgedorst in de kledij van eind 19de en begin 20ste eeuw schoven dinsdag hun voeten onder tafel. Het gemeentebestuur van Brasschaat, waartoe Mariaburg deels behoort was goed vertegenwoordigd. De Ekerse notabelen lieten verstek gaan. Districtsburgemeester Koen Palinckx was verontschuldigd. De gasten kregen een feestelijke maaltijd aangeboden. Wat dacht je van een hertenragout met herfstgarnituur. Een appeltje in de oven met veenbessen en dennenaardappeltjes als hoofdgerecht. Om van het voorgerecht en het dessert nog maar niet spreken.
De medewerkers van DC hoofd Charlotte Aerts (midden).
De gasten hadden zich getooid in de kledij anno 1900.
Den buiten
In 1893 begon Antoine Henri Van den Weyngaert zijn reserves van zijn in 1885 opgerichte verzekeringsmaatschappij Antverpia te beleggen in gronden ten noorden van de stad. De streek was toen al bewoond door vooral landbouwers en de beau monde, die in riante herenhuizen en kastelen woonden. Antoon trok straten, bouwde villa’s, herbergen, woningen en hotels. Zijn project sloeg aan. Hij mikte duidelijk op de stedelingen die de stad wilden ontvluchten, een nieuw leven wilden opbouwen op den buiten, ontspanning zochten in de bossen of vertier in de cafeetjes. Aan dat laatste dankt Mariaburg zijn bijnaam hoerenburg. Dat behoort intussen tot het verre verleden. Sint-Mariaburg werd de place to be. Antwerpenaren trokken met het stoomtreintje van het station van Ekeren naar de kattekens- en hondjesberg en het openluchtzwembad. Op het einde van de 19de eeuw bedreigde tuberculose (tbc) de volksgezondheid. De enige remedie voor deze aandoening was de gezonde lucht. Dat vonden de stadsmensen in de mastenbossen.
De Van den Weyngaertlei leidt naar de kerk, gebouwd in 1911 door toedoen van Van den Weyngaert.
Antoine Henri Van den Weyngaert.
BV’s van toen
Rond de eeuwwisseling gaven verscheidene architecten vorm aan de droom van vele opdrachtgevers. De bekendste is Floris Verbraeken, de huisarchitect van Antoon Van den Weyngaert. Hij kreeg trouwens een straatnaam. In de 20ste eeuw werd Sint-Mariaburg het toevluchtsoord van heel wat bekende personen uit de muziek- en theaterwereld, de beeldhouw- en schilderkunst, radio en televisie. Uit de theaterwereld: Ivonne Lex, Dora van der Groen, Anton Peters, Luc Philips en Wies Andersen. Ook de muziekwereld was sterk vertegenwoordig: Free Waeles, Karen Vanparijs, Henri Coene, Jetti Gitari en Leentje Raeymakers. Ook de kunstenaars Jean De Schutter, Vital Keuller, Idir Macibah, André Tondeleir, Petrus Valckx en Eduard Van Rompay vonden een onderkomen in Mariaburg.
Sint-Mariaburg leefde, tot groot grondbezitters in de tweede helft van de jaren zestig geld roken. Verkavelaars konden in die tijd hun gangetje gaan. Noch de provincie, noch de gemeenten Brasschaat en Ekeren gaven een krimp. Van Natuurpunt was nog geen sprake. De prachtige natuur verdween. Alleen de Brasschaatse burgemeester Lode Bertels (toen CVP) kon 12 hectaren van de kattekense bossen redden. In mei 1980 werd het gebied voor het publiek opgesteld.
“Als stichter van de bank Antverpia en grondlegger van deze wijk gaf Antoon Van den Weyngaert vorm aan deze wijk zoals we die vandaag kennen over de gemeentegrenzen heen”, zei de Brasschaatse burgemeester Adinda Van Gerven (N-VA). “De sporen die hij naliet, straatnamen en verhalen, herinneren ons eraan dat één persoon lijvig invloed kan hebben op de hele gemeenschap, die warmte, verbondenheid en vooruitgang uitstraalt.”
Met een bloemenhulde aan de obelisk op het pleintje voor Antverpia werd de officiële herdenking afgerond. Een dan volgde het dessert… (mw)
Bron: ‘Metamorfose – 100 jaar Sint-Mariaburg’ (1997 Wijkwerking Mariaburg vzw). Het boek is nog verkrijgbaar bij de Wijkwerking.
