De redding van de synagoge in Heide is iets concreter geworden, want er is een beheersovereenkomst opgesteld waardoor het Agentschap Onroerend Erfgoed de totale restauratie coördineert. Burgemeester Lukas Jacobs reageert positief, maar weet dat het nog jaren kan duren voor alles rond is.
Kalmthout – Op vraag van de gemeente Kalmthout werd Stichting Kempens Landschap betrokken bij de redding van de synagoge in Heide en kan de organisatie een centrale rol spelen in de redding van de synagoge. Als erfgoedvereniging kan Kempens Landschap ook voor tien procent extra subsidies zorgen. Maar dat is in elk geval nog niet voor morgen, want men verwacht pas in 2023 antwoord op de vraag of dit project al dan niet wordt gesubsidieerd. De volledige restauratiekost wordt geschat op één à anderhalf miljoen euro. De gemeente Kalmthout voorzag al 100.000 euro voor de opstart van het restauratiedossier.
Burgemeester Lukas Jacobs is opgezet met de nieuwe ontwikkeling, maar waarschuwt ook dat dit dossier nog heel wat jaartjes kan aanslepen. Ook financieel. : “Optimaal kunnen we rekenen op 70 procent van de subsidieerbare kosten aan het gebouw. Dat wil dus zeggen dat dit dossier nog op zoek moet naar veel extra geld.” Toch vindt Jacobs dat het essentieel is om het Joods gebedshuis te restaureren.
Het Joods gebedshuis is de allereerste plattelandssynagoge van ons land. Mendel Kornreich kocht de grond in 1927. Hij stond acht negenden af aan acht geloofsgenoten en samen bouwden ze in 1928 de synagoge. Onderling wordt er nog wat verkocht, wat maakt dat er vanaf 1938 zes eigenaars zijn. Nu leven er verspreid over heel de wereld nog 64 erfgenamen. Om het gebouw niet te laten verloren gaan, stelde de rechtbank vorig jaar advocaat Koen Maenhout aan als een gerechtelijk beheerder.
De synagoge is het eerste in Heide dat werd opgericht voor de eredienst. De kerk in Heide dateert pas van 1935. Tot circa 1995 werd de synagoge in de zomerperiode nog voor de eredienst gebruikt en was het gebouw in vrij goede staat. Het gebouw werd in 2007 beschermd als monument.
De synagoge staat symbool voor de geschiedenis van de Joodse aanwezigheid in Heide. Net als andere Antwerpenaren, die vanaf de 19de eeuw ontspanning zochten in de groene gordel rond Antwerpen liet ook de Joodse gemeenschap zich niet onbetuigd. Zo ontstonden villawijken in Heide. De rechtstreekse treinverbinding vanuit Antwerpen speelde hierbij een belangrijke rol. In 1930 bestond de bevolking van Heide voor tachtig procent uit Joden en dus groeide de behoefte aan een gebedshuis. Bijna 200 joodse Kalmthoutenaren werden gedeporteerd. In de gerestaureerde synagoge komt later ruimte voor zowel socioculturele als religieuze activiteiten.
