vooraan v.l.n.r. Ludo Aertssen, Frans Yzermans, Zander Vliegen, Philippe Beaujean
achteraan: v.l.n.r. Wim D’Hooge, Ludo Van den Maegdenberg en Gert Simons
ZANDVLIET – De Koninklijke Heemkundige Kring van de Antwerpse Polder kondigt met trots de publicatie aan van een nieuw boek over Zandvliet: “Zandvliet van Vesting …. tot ’t Stad”. De eerdere editie De Stadt Sandvliet uit 1978 was dringend aan een grondige update toe. Na drie jaar intensief archiefonderzoek, tientallen interviews, het verzamelen van uitgebreid fotomateriaal en nauwgezet redactiewerk is nu een geactualiseerde en rijk geïllustreerde uitgave klaar.
Voorzitter van de Heemkundige Kring, Frans Yzermans, stelde het boek met zichtbaar enthousiasme voor. In zijn welkomstwoord nam hij de aanwezigen even mee terug in de tijd, naar 1959, het jaar waarin de Heemkundige Kring werd opgericht op initiatief van E.H. Eelen, toenmalig pastoor van Wilmarsdonk. Het was de periode waarin verschillende polderdorpen ten noorden van Antwerpen moesten wijken voor de uitbreiding van de haveninfrastructuur. Oosterweel, Oorderen, Wilmarsdonk en een groot deel van Lillo verdwenen onder de baggerspecie. Tal van voorwerpen van de verdreven inwoners werden ondergebracht in het Poldermuseum, dat sinds 1963 gevestigd is in Lillo-Fort.
Sinds 1966 verschenen al honderden bijdragen in het driemaandelijkse tijdschrift Polderheem, aangevuld met diverse themanummers. In 1978, het Jaar van het Dorp, bracht de Heemkring de uitgave De Stadt Santvliet uit. Bijna vijftig jaar later besliste het bestuur dat het tijd was voor een nieuwe editie, aangepast aan de huidige inzichten, met recent onderzoek en nieuwe historische gegevens.
Is het boek volledig? “Neen,” antwoordt Frans resoluut. “Geschiedenis is nooit af. Verdere resultaten die niet in het boek konden worden opgenomen, publiceren we zoals steeds in onze driemaandelijkse uitgave van Polderheem.”
Frans besluit met een wens: “Wij hopen dat de dorpse sfeer van Zandvliet bewaard blijft, en dat verstedelijking geen vrij spel krijgt.” Daarna overhandigde hij het eerste exemplaar aan burgemeester Zander Vliegen.
Burgemeester Zander Vliegen kreeg het eerst exemplaar uit handen van Frans Yzermans, voorzitter van de Heemkring
Zander Vliegen: “Vandaag vieren we de voorstelling van een bijzonder boek: “Zandvliet van Vesting … tot ’t Stad”. Wat begon vóór corona groeide, dankzij doorgedreven onderzoek en steeds nieuwe vondsten, uit tot een rijk werk van 272 pagina’s vol foto’s, kaarten, archiefstukken en verhalen. Een boek dat onze geschiedenis niet alleen vertelt, maar tastbaar maakt.
Mijn dank gaat uit naar de auteurs (voorzitter) Frans Yzermans, Philippe Beaujean, Wim D’hooge, Ludo Aertssen (en vormgever), Ludo Van den Maegdenbergh, Hugo Vermeiren , communicatiedienst BASF, Gert Simons en Guido Carpentier en aan iedereen die, vaak achter de schermen, heeft meegewerkt aan de totstandkoming van dit prachtige project.
Voor mij, als geboren Zandvlietenaar, is het een eer om het eerste exemplaar in ontvangst te mogen nemen. Boeken zoals dit bewaren ons verleden, versterken ons gemeenschapsgevoel en zijn een geschenk voor de toekomst. Het boek toont aan hoe rijk de geschiedenis van ons prachtig polderdorp Zandvliet wel niet is. Dit is geen “gewone uitgave” geworden. Het is een kwalitatief, zorgvuldig samengesteld boek, zowel inhoudelijk als vormelijk. Als district ondersteunen we dit werk graag: er is een bestelling van vijftig exemplaren geplaatst en in ons meerjarenplan voorzien we extra structurele steun voor het Poldermuseum en de Heemkundige Kring. Ik wens de auteurs en alle betrokkenen een welgemeende proficiat”.
Burgemeester Vliegen sloot af met de laatste woorden van de inleiding van het boek door voorzitter Frans Yzermans:
“En de toekomst?
Hopelijk kan de Zandvlietse dorpssfeer behouden blijven alsook de leefbaarheid die er al sinds mensenheugenis bestaat.
Als het ware een opdracht aan de bestuurders en inwoners om samen de schouders te zetten voor het behoud van het dorps uitzicht. Verstedelijking en niet-dorpsgerichte initiatieven zijn aldus niet aangewezen. Vooruitgang mag en moet er zijn, maar mits grondig overleg. Dit alleen kan het dorp ten goede komen.”
Boek: Zandvliet van Vesting …. Tot ‘t Stad
Het boek Zandvliet van Vesting …. Tot ‘t Stad werd een lijvig werk van 272 pagina’s, verdeeld over 22 hoofdstukken, met tal van zwart-wit- en kleurenillustraties. Het boek biedt een brede en toegankelijke inkijk in het verleden en het dagelijks leven van Zandvliet, van de vroegste ontstaansgeschiedenis tot vandaag. Het boek behandelt een brede waaier aan thema’s, waaronder: Het ontstaan en de historische ontwikkeling van Zandvliet; Zandvliet tijdens de Eerste Wereldoorlog; landbouw en tuinbouw, met bijzondere aandacht voor bloemkolen en bloembollen; muziek, verenigingen en het rijke sociaal-culturele leven; Het Hof van Kums; de ontwikkeling van BASF en de opkomst van de industrie; natuur en landschap in en rond de Antwerpse Polder en cafés, dorpsleven en sociale gebruiken.
Prijs en verkrijgbaarheid
De uitgave is verkrijgbaar voor 35 euro. Voor verzending buiten de Antwerpse Polder wordt 10 euro verzendingskosten aangerekend. Bestellen kan via overschrijving op BE91 9730 1394 3176 van de vzw Koninklijke Heemkundige Kring van de Antwerpse Polder, 2940 Hoevenen. Vermeld bij de betaling zeker “boek Zandvliet”.
Het boek kan ook aangekocht worden via contante betaling bij: Frans Yzermans (Hoevenen) – tel. 03 664 30 98 (na 17.00 uur) – Ludo Aertssen (Zandvliet–Berendrecht) – tel. 03 568 94 90 – Drukkerij Publi Polder, Laageind 30, Stabroek (tijdens openingsuren) – De Kerstmarkt van Berendrecht op 14 december 2025, aan de stand van de heemkundige kring
Meer informatie via heemkringpolder@gmail.com
